Çatı, binanın yağmur, kar, rüzgar, sıcak ve soğuktan koruyan, tamamlayıcı bir parçasıdır. Çatısız bir bina veya binasız bir çatı düşünülemez. çatı biçimi ve konstrüksiyonu binanın karşı karşıya kaldığı iç ve dış koşullar ile kullanıcı gereksinimlerinin optimizasyonunu sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Tasarımcı bu optimizasyonu sağlayabilmek için Sistem Açılım Seviyesi (SAS) bakış açısından, çatının açılım seviyesindeki düzeyini belirlemek ve bu SAS’a göre sistemin tasarımını etkileyen ve uyulması zorunlu üst sistem verileri ile tasarımcının elindeki seçimsel nitelikli alt sistem verilerinin sentezini yapmak zorundadır. Çatı, binanın bir alt sistemi olduğundan öncelikle SAS’ta açılım seviyesi belirlenmelidir. Önce, SAS’ta çatının yeri belirlenir. Çatıyı etkileyen ve zorunlu olarak uyulması gereken tasarım verileri çatı açılım seviyesinin üzerinde kalan sistemlerdir. 

Ülke, bölge ve kent açılım seviyeleri coğrafi ve iklimsel özellikler yönünden nasıl bir çatı yapılması gerektiğini belirler. Şu halde çatı, tasarım stratejisi olarak uyulması zorunlu nitelikteki üst sistem tasarım verileri ile tasarımcının seçimine bağlı alt sistem verilerinin optimum sentezi olarak ifade edilebilir. 

•  Çatı Su/ Buhar Yalıtımı Uygulamaları

Kar ve yağış sularının uzaklaştırılması, eğimli ve kaplama esaslı çatılarda çatının şekli yönünden önemli bir sorun oluşturmazken, eğimli olmayan teras çatılarda bu suların küçük eğimlerle su gideri noktalarına yönlendirilmesi şeklinde çözümlenir.
Bina iç hacminde oluşacak su buharı basıncı nedeniyle bu hacmi çevreleyen tüm yapı elemanlarından geçerek dışarı çıkmak isteyecektir. Bu su buharının uzaklaştırılması, çatı türlerine göre değişiklik gösterir. 

Soğuk çatılarda iç hacimlerde oluşacak su buharı, varsa betonarme taşıyıcı döşemeyi, böyle bir döşeme yoksa hacmin tavanını katederek üstteki hava tabakasına ulaşacaktır. Su buharı burada bina çatısının kaplama kısmından ve özellikle kaplama esaslı örtü malzemelerinin( kiremit, metal kaplama vb.) aralıklarından doğrudan dış atmosfere çıkacaktır.
Ancak, sıcak çatıda yağış sularının aşağıya geçmesine engel olan su yalıtım katmanı su buharının dış ortama geçişini de engelleyeceğinden, özel bir önlem alınarak su buharının kolayca dışarı çıkması sağlanmalıdır.
 

• Çatı Isı Yalıtımı Uygulamaları

Bina dış kabuğundaki ısı kaybının  önemli bir kesimini çatılardan kaybedilen ısı enerjisi oluşturmaktadır. Çatılarda bu ısı kaybının belirli nitelikte ısı yalıtım malzemeleri kullanılarak önlenmesi gerekir. 

Isı yalıtım malzemelerinin kullanımı çatının türüne göre değişiklik gösterecektir. Soğuk çatılarda çatı arasının mekan olarak kullanılmadığı durumlarda, ısı tutucu malzeme doğrudan döşeme üzerine serilebilir. Çatı arasının mekan olarak kullanılması durumunda, ısı yalıtımı sorununun doğrudan örtü sistemi içinde çözülmesi gereklidir.  Buna karşın sıcak çatı çözümlerinde kullanılacak açık gözenekli klasik ısı tutucuların noktasal yüklere karşı taşıyıcılığını artırmak amacıyla bir şap katmanı ile birlikte kullanılması gerekirken, kapalı gözenekli ve sudan etkilenmeyen ısı tutucu malzemelerin üretilmesi sonucu, ısı tutucu malzemenin su yalıtım katmanlarının üstüne uygulanabilmesi için ters çatı yapma olanağı sağlanmıştır. Yüksek ısı ortamı ile çalışılan fabrikalarda alttan yalıtımlı bir çatı istendiği takdirde, çatı üst tarafının daha güçlü yalıtılması gerekemektedir.
 

•  Çatı Işık / Radyasyon Yalıtımı Uygulamaları 

Sıcak çatıların ışık ve radyasyon ile ilişkileri ışık gereksinmesi ve radyasyondan korunma olarak ele alınabilir. Işık gereksinmesi için sıcak çatılarda çatı ışıklıkları yapılır. Bunlar sıcak çatı altındaki mekanlara ışık sağlamak üzere kullanılırlar. 

Radyasyon sıcak çatıların korunması gereken bir etmendir. Özellikle bitüm ve benzeri siyah ya da koyu renkli sıcak çatı son katmanlarının güne radyasyonunun olumsuz etkilerinden korunması için radyasyon koruyucuları kullanılır. Bunların başında beyaz renkli yuvarlak çakıllar gelir. Bu malzeme son bitümlü katman üzerine 1-2 cm büyüklükte bitümle yapıştırılmış ince çakıl tabakası halinde, bunun üzerine de 4-5 cm büyüklükte beyaz renkli serbest çakıl halinde serilerek kullanılır. Çakılın beyaz rengi radyasyonu yansıtarak alttaki bitüm katmanının ısınmasına ve çözülmesine engel olur.